تخریب ساختمان به روش دستی

تخریب ساختمان به روش دستی : یکی از روش های تخریب ساختمان، تخریب توسط عوامل انسانی یا همان تخریب دستی ساختمان می باشد که توسط کارگران در قالب اکیپ تخریب و با استفاده از ابزارهایی همچون بیل، پتک، شیارزن، قلم و چکش، پیکور، دریل بتن کن و ... انجام می شود. روش تخریب دستی ساختمان غالبا در سازه های کوچک، مکان های تنگ و جاهایی که احتمال آسیب به ساختمان های مجاور بالاست مورد استفاده قرار می گیرد. سرعت پایین، هزینه کم و ایمنی بالا در صورت رعایت نکات فنی از ویژگی‌های این روش است.

مراحل اجرای تخریب ساختمان به روش دستی

1. اولین گام جهت تخریب ساختمان قدیمی ، فرسوده یا غیر مجاز محصور کردن محیط اطراف کارگاه است. همچنین اجرای راهروی ایمنی موقت و قرار دادن علامت‌های هشدار نیز واجب است.
2. در ادامه باید تمامی وسایل اضافی اعم از درهای چوبی، کابینت، رادیاتورها و غیره جمع‌آوری شود.
3. عملیات تخریب ساختمان و به طور کلی تمامی سازه‌ها باید از بالاترین قسمت انجام شود.
4. به علت فرسودگی ساختمان، دپوی نخاله‌های تخریب به صورت متمرکز در بخشی از سقف، خطر ریزش ناگهانی را به میزان زیادی بالا می‌برد. بنابراین سوراخی در مرکز تمام سقف‌های طبقات که هم مرکز باشند، جهت انتقال نخاله به پایین ساختمان باید ایجاد شود.
5. عملیات تخریب ساختمان به روش دستی را با استفاده از ابزارهایی اعم از پتک، کلنگ یا چکش تخریب از سقف شروع و سپس به طرف دیوارها ادامه می‌دهیم.
6. بعد از تخریب کامل سقف و دیوارها و برداشتن تمامی عوامل اضافی همانند کلاف در و پنجره، کانال‌های کولر و غیره باید با استفاده از هوابرش شروع به برش قسمت‌های آهنی اسکلت اعم از تیرها و ستون‌ها کنید.
7. 5 گام گفته شده در تمامی طبقات به ترتیب تکرار می‌شوند تا ساختمان کاملاً تخریب شود.
8. در مواقع نیاز ضایعات ساختمان با استفاده از کامیون‌ها به بیرون از کارگاه منتقل می‌شوند.

هزینه تخریب دستی ساختمان

هزینه تخریب ساختمان به روش دستی وابسته به نوع ساختمان (بتنی، آجری و ...)، متراژ ساختمان، قدمت بنا، موقعیت پروژه و ... می باشد. به طوری که با افزایش متراژ ساختمان و کاهش قدمت بنا هزینه تخریب دستی ساختمان نیز افزایش می یابد. همچنین نوع ساختمان نیز بر هزینه تخریب تاثیرگذار است به گونه ای که هزینه تخریب ساختمان های بنایی کمتر از ساختمان های بتنی می باشد. به عبارت دیگر هرچه مقاومت و استحکام یک بنا افزایش یابد هزینه تخریب ساختمان نیز افزایش می یابد. شایان ذکر است که در برخی موارد اکیپ تخریب به جای دریافت هزینه تخریب ساختمان ، ضایعات حاصل از عملیات تخریب را دریافت می نمایند.

 تخریب دستی ساختمان به روش بالا به پایین

تخریب دستی ساختمان به روش بالا به پایین یکی از قدیمی ترین روش های تخریب ساختمان می باشد که همان طوری که از نام آن بر می آید از سقف ساختمان شروع شده و تا کف زمین ادامه می یابد. این روش غالبا در ساختمان های واقع در مناطق متراکم شهری با ارتفاع کمتر از ۲۰ متر مورد استفاده قرار می گیرد. عواملی همچون شرایط واقعی کارگاه، محدودیت ها و ... بر روی ترتیب مراحل این روش موثر است.

اما به طور کلی می توان گفت که عملیات تخریب ساختمان از قسمت های پیش آمده آن آغاز شده و در نهایت به تخریب ستون ها ختم می گردد. 

مراحل تخریب ساختمان به روش بالا به پایین دستی

مرحله اول) در ابتدا و پیش از آغاز تخریب سازه های داخلی و ساختمان اصلی، باید تمام قسمت های پیش آمده ساختمان از جمله سایبان ها، ایوان ها و ... تخریب گردند. در صورت پیش آمدن این قسمت های ساختمان به سمت پیاده رو ها و یا خیابان ها لازم است که به منظور حفظ ایمنی، سکوهای محافظی زیر آنها قرار داده شود.

مرحله دوم) در مرحله بعد کف اتاق های تاسیسات همچون آسانسور، به صورت بالا به پایین و نسبت به سقف اصلی ساختمان تخریب می گردند. همچنین در صورت وجود مخازن آب در ارتفاعات نیز تخریب باید از بالا به پایین انجام گردد.

مرحله سوم) در مرحله سوم از تخریب دستی ساختمان ، دال های کف ساختمان تخریب می گردد. بدین منظور عملیات تخریب از دهانه میانی آغاز شده و تا تیرهای تکیه گاهی ادامه می یابد. به منظور تخریب تیرهای کف در ابتدا تیرهای جلو آمده تخریب می گردند. پس از آن تیرهای ثانویه و در نهایت تیرهای اصلی کف تخریب می شوند.

مرحله چهارم) در مرحله آخر از عملیات تخریب، دیوارهای باربر و ستون های ساختمان تخریب می شوند.

نکات عملیات تخریب دستی ساختمان

پیش از آغاز تخریب ساختمان باید از کلیه قسمت های ساختمان بازدید شده و در صورت وجود خطر ریزش، این قسمت های ساختمان توسط حائل، ستون های موقتی و ... مهار گردند. همچنین به منظور جلوگیری از وقوع خطرات احتمالی لازم است که مناطق خطر توسط علائم هشدار دهنده به طور کامل محصور گردند. علاوه بر این به جز راه عبور و مرور نیروهای کار، سایر راه ها باید مسدود شوند.

 از دیگر مواردی که در تخریب دستی ساختمان باید بدان توجه نمود محصور نمودن و یا پوشاندن کلیه پرتگاه ها و دهانه های کف طبقات می باشد. تنها دهانه هایی که به منظور انتقال نخاله ها و ضایعات و همچنین تجهیزات مورد نیاز تخریب تعبیه شده اند، می توانند به صورت محصور نشده باقی بمانند. همین طور که پیشتر نیز بیان گردید کلیه شیشه های ساختمان نیز باید پیش از آغاز عملیات تخریب در آورده شوند.

در عملیات تخریب باید توجه داشت که از تخریب قسمت هایی که موجب ریزش ناگهانی قسمت های دیگر ساختمان می گردد جلوگیری شود. قسمت های در حال تخریب نیز نباید در شرایط ناپایدار قرار گیرند. نخاله ها و ضایعات حاصل از تخریب دستی ساختمان باید به صورت مرحله ای و به موقع به محل مناسبی انتقال داده شده و از تلنبار شدن آنها جلوگیری به عمل آید. زیرا در غیر این صورت ضمن ایجاد مزاحمت در اجرای عملیات تخریب، موجب به خطر افتادن استحکام طبقات پایین تر می گردد.

همچنین میخ های موجود در تیرها و تخته ها بلافاصله پس از تخریب آنها باید به درون چوب کوبیده و یا اینکه کشیده شوند. در ضمن باید توجه نمود که پرتاب نخاله ها به صورت سقوط آزاد به خارج ساختمان مجاز نمی باشد. به منظور خارج نمودن این نخاله ها و ضایعات می توان از کانال های چوبی و یا فلزی استفاده نمود که چنانچه شیب این کانال ها بیشتر از ۴۵ درجه باشد لازم به مسدود نمودن آنها از چهار طرف می باشد.

در حین عملیات تخریب، به منظور جلوگیری از پخش شدن گرد و غبار حاصل از عملیات تخریب باید از پاشش آب استفاده نمود. همچنین به منظور جلوگیری از سقوط مصالح بر روی اکیپ تخریب، لازم است که راهروهای سرپوشیده ای در محل ورود و خروج کارگران به ساختمان ساخته شود.

برای خراب کردن دیوارهای فاقد استحکام کافی، تخریب دودکش های بلند، برج ها و سازه های مشابه در روش تخریب دستی ساختمان ، باید از داربست استفاده نمود. سکوهای داربست به تناسب تخریب سازه ها به تدریج پایین آورده می شوند. در واقع  همواره باید محل استقرار نیروهای کار پایین تر از نقاط بالایی سازه باشد، به گونه ای که این اختلاف ارتفاع بیشتر از ۱/۵ متر و کمتر از ۰/۵ متر نگردد. ضمنا برای دیوارهایی که نسبت ارتفاع به ضخامت آنها بیشتر از بیست و دو باشد باید از مهار جانبی استفاده نمود.