مقررات ملی ساختمان مبحث بیست و سوم الزامات ترافیکی ساختمان

مبحث بیست و سوم مقررات ملی ساختمان به الزامات ترافیکی ساختمان‌ها می‌پردازد و از آنجا که ترافیک و دسترسی‌ها نقش حیاتی در طراحی و عملکرد ساختمان‌ها دارند، این مبحث به بهبود ایمنی و کارایی ترافیک در ارتباط با ساختمان‌ها و تأسیسات مرتبط توجه ویژه‌ای دارد. در ادامه به بررسی دقیق‌تر و جامع‌تر هر یک از عناوین این مبحث می‌پردازیم:

1. کلیات

این بخش به معرفی کلیات مبحث بیست و سوم و اهداف آن می‌پردازد. اهمیت توجه به ترافیک و دسترسی‌ها در طراحی ساختمان‌ها به ویژه در شهرهای بزرگ و پرجمعیت به وضوح مشخص است. طراحی صحیح می‌تواند به کاهش ترافیک، بهبود ایمنی، و افزایش راحتی کاربران کمک کند.

2. هدف و دامنه کاربرد

هدف این مبحث تعیین الزامات و اصول طراحی ترافیکی ساختمان‌هاست تا ایمنی و راحتی در حرکت وسایل نقلیه و عابران پیاده تأمین گردد. دامنه کاربرد شامل تمامی ساختمان‌ها و تأسیسات مرتبط است، از جمله ساختمان‌های مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی. این به آن معنی است که هر نوع ساختمانی که ممکن است بر ترافیک تأثیر بگذارد باید با این الزامات مطابقت داشته باشد.

3. طبقه بندی معابر بلافاصل ساختمان

معابر اطراف ساختمان‌ها بر اساس نوع و کاربری آنها طبقه‌بندی می‌شوند. این طبقه‌بندی به طراحان کمک می‌کند تا الزامات طراحی مناسب برای هر نوع معبر را شناسایی و پیاده‌سازی کنند. به عنوان مثال، معابر اصلی باید ظرفیت بالاتری داشته باشند و معابر فرعی می‌توانند دارای ویژگی‌های خاصی مانند یک‌طرفه بودن باشند.

4. ساختمان‌های مشمول خدمات مهندسی ترافیک

این بخش به شناسایی ساختمان‌هایی می‌پردازد که نیازمند خدمات مهندسی ترافیک هستند. این خدمات شامل تحلیل‌های ترافیکی و طراحی‌های مربوط به دسترسی‌ها، پارکینگ‌ها و سایر تسهیلات است. معمولاً ساختمان‌های بزرگ، تجاری یا عمومی که تأثیر قابل توجهی بر ترافیک دارند، در این دسته قرار می‌گیرند.

5. اصول اثر سنجی ترافیکی ساختمان‌ها

این بخش به بررسی اصول و روش‌های ارزیابی تأثیر ساختمان‌ها بر ترافیک موجود می‌پردازد. این ارزیابی شامل شناسایی تأثیرات مثبت و منفی بر روی معابر، تقاطع‌ها و سایر اجزای شبکه ترافیکی است. این ارزیابی به طراحان کمک می‌کند تا برای کاهش اثرات منفی، تغییرات لازم را در طراحی خود اعمال کنند.

6. تعیین سطح خدمات

این قسمت به تعیین سطح خدمات مورد انتظار از تسهیلات ترافیکی در اطراف ساختمان می‌پردازد. این سطح خدمات می‌تواند شامل عواملی چون ظرفیت معابر، زمان انتظار و کیفیت جابجایی باشد. تأمین سطح خدمات مناسب موجب افزایش رضایت کاربران و کاهش مشکلات ترافیکی می‌شود.

7. تعیین افق طرح

افق زمانی طرح برای تحلیل و طراحی ترافیکی ساختمان‌ها تعیین می‌شود. این افق می‌تواند به صورت کوتاه‌مدت (۱ تا ۵ سال) و بلندمدت (بیش از ۵ سال) باشد و شامل پیش‌بینی‌های لازم برای رشد ترافیک و نیازهای آینده می‌باشد. این پیش‌بینی‌ها به طراحان کمک می‌کند تا طرح‌هایی پایدار و قابل اجرا ارائه دهند.

8. تعیین محدوده بلافاصل ساختمان

این بخش به شناسایی محدوده‌ای می‌پردازد که تأثیر ترافیک و دسترسی‌های ساختمان بر آن منطقه مشهود است. این محدوده شامل معابر، پارکینگ‌ها و فضاهای عمومی نزدیک به ساختمان است و به طراحان کمک می‌کند تا الزامات ترافیکی را به طور دقیق‌تری پیاده‌سازی کنند.

9. بررسی تسهیلات ترافیکی موجود

این قسمت به ارزیابی و تحلیل تسهیلات ترافیکی موجود در نزدیکی ساختمان می‌پردازد. شناسایی نقاط قوت و ضعف این تسهیلات و بررسی نیاز به بهبودها و تغییرات لازم، از جمله وظایف این بخش است.

10. تعیین سفرسازی بنا

در این بخش، تعداد سفرهایی که از ساختمان مورد نظر به وجود خواهد آمد، برآورد می‌شود. این برآورد بر اساس نوع کاربری ساختمان، تعداد ساکنان یا کاربران و الگوهای حرکتی آنها انجام می‌گیرد. این اطلاعات به طراحان کمک می‌کند تا نیاز به پارکینگ و تسهیلات ترافیکی را به درستی شناسایی کنند.

11. برآورد تقاضای پارکینگ

این بخش به تعیین نیاز به پارکینگ بر اساس نوع و حجم سفرهای پیش‌بینی شده از ساختمان می‌پردازد. این فرایند شامل تحلیل تعداد خودروها و مدت زمان پارک آنها است. برآورد دقیق تقاضای پارکینگ می‌تواند به جلوگیری از کمبود فضا و ترافیک اضافی در اطراف ساختمان کمک کند.

12. تحلیل و طراحی دسترسی‌های داخل عارضه مورد نظر

این قسمت به طراحی مسیرها و دسترسی‌های داخلی ساختمان، به‌ویژه برای وسایل نقلیه و عابران پیاده، می‌پردازد. طراحی باید به گونه‌ای باشد که دسترسی آسان و ایمنی را برای کاربران فراهم کند و از تداخل ترافیکی جلوگیری نماید.

13. بررسی و تحلیل سطح خدمات تسهیلات ترافیکی موجود

تحلیل کیفیت و سطح خدمات تسهیلات ترافیکی موجود و شناسایی نیاز به بهبودها و تغییرات لازم از جمله وظایف این بخش است. به‌طور خاص، این تحلیل می‌تواند شامل بررسی زمان انتظار، ظرفیت و کیفیت جابجایی باشد.

14. تحلیل وضعیت طرح دسترسی ساختمان

این بخش به بررسی و تحلیل وضعیت دسترسی‌های پیشنهادی ساختمان نسبت به نیازها و الزامات ترافیکی می‌پردازد. در صورت نیاز به تغییرات، این بخش پیشنهادات لازم را ارائه می‌دهد.

15. ضوابط ایمنی ترافیکی ساختمان‌ها

تعیین الزامات ایمنی برای تردد وسایل نقلیه و عابران پیاده در اطراف و داخل ساختمان‌ها از جمله فعالیت‌های این بخش است. این الزامات شامل استانداردهای طراحی برای جاده‌ها، پیاده‌روها و نقاط تلاقی است.

16. الزامات مدیریت ترافیک حین ساخت

این قسمت به بررسی روش‌های مدیریت ترافیک در زمان ساخت و ساز ساختمان می‌پردازد. این اقدامات شامل برنامه‌ریزی برای جلوگیری از اختلالات ترافیکی و تأمین ایمنی کارگران و عابران در محل ساخت و ساز است.

17. ضوابط ترافیکی داخل ساختمان‌ها

این بخش به تعیین الزامات ترافیکی برای طراحی و مدیریت حرکت وسایل نقلیه و عابران در داخل ساختمان‌ها می‌پردازد. این ضوابط شامل طراحی پارکینگ‌ها، مسیرهای تردد و مکان‌های بارگذاری و تخلیه است.

18. گردش سواره در ساختمان و پارکینگ‌ها

این بخش به طراحی و تحلیل مسیرهای حرکت وسایل نقلیه در داخل ساختمان‌ها و پارکینگ‌ها می‌پردازد. طراحی باید به گونه‌ای باشد که جریان ترافیک به راحتی و بدون وقفه انجام شود و ایمنی کاربران حفظ گردد.

19. گردش پیاده در ساختمان

بررسی و طراحی مسیرهای پیاده‌روی و دسترسی‌های عابران در داخل و اطراف ساختمان از جمله فعالیت‌های این بخش است. طراحی مناسب مسیرهای پیاده‌روی می‌تواند به افزایش ایمنی و راحتی عابران کمک کند.

20. تجهیزات هدایت ترافیکی و ایمنی مسیر داخل ساختمان‌ها و محوطه‌ها

این قسمت به بررسی و تعیین تجهیزات لازم برای هدایت و ایمنی ترافیک در داخل ساختمان و محوطه‌های مربوطه می‌پردازد. این تجهیزات می‌توانند شامل تابلوهای راهنما، علائم ایمنی و موانع باشند که به هدایت ترافیک و افزایش ایمنی کمک می‌کنند.

جمع‌بندی

مبحث بیست و سوم مقررات ملی ساختمان با تأکید بر تأمین ایمنی و کارایی ترافیک، الزامات و اصول طراحی را به طور جامع مطرح می‌کند. رعایت این الزامات می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی، کاهش تصادفات و مشکلات ترافیکی و افزایش رضایت کاربران در مناطق شهری کمک کند. این مبحث نه تنها به مهندسان و طراحان کمک می‌کند تا طراحی‌های بهتری انجام دهند، بلکه به مدیریت شهری نیز در برنامه‌ریزی و توسعه زیرساخت‌ها یاری می‌رساند. در نهایت، توجه به الزامات ترافیکی در طراحی ساختمان‌ها می‌تواند به ایجاد فضاهای عمومی ایمن و کارآمد منجر شود که در آن همه کاربران، اعم از عابران پیاده و رانندگان، احساس راحتی و امنیت کنند.